Sprzedaż samochodu firmowego a optymalizacja podatkowa. Jakie opcje masz do wyboru?

Samochód jest praktycznie niezbędnym środkiem w działalności gospodarczej, nawet jednoosobowej. Przedsiębiorca wykorzystuje go do dojazdów do biura, do klientów, do transportowania różnych materiałów etc. Jeśli auto stanowi majątek firmowy (znajduje się w ewidencji środków trwałych), to jego sprzedaż będzie rodzić określone skutki podatkowe – często bardzo bolesne dla przedsiębiorcy. Jakie opcje są tutaj do wyboru? Czy można skorzystać z optymalizacji podatkowej przy sprzedaży samochodu firmowego?

Sprzedaż na fakturę

Pierwszym i najczęściej wybieranym rozwiązaniem jest zwykła transakcja sprzedaży samochodu firmowego na fakturę. Jeśli auto nadal stanowi majątek firmy, czyli znajduje się w ewidencji środków trwałych, to chcąc się go jak najszybciej pozbyć należy wystawić ogłoszenie, znaleźć nabywcę i sprzedać mu samochód – taka transakcja musi zostać udokumentowana fakturą.

Jest to sposób szybki i najmniej kłopotliwy, natomiast także najdroższy dla przedsiębiorcy. Wszystko za sprawą obciążeń podatkowych. Od faktury sprzedażowej przedsiębiorca zapłaci:

• Podatek dochodowy (PIT);
• Podatek VAT (o ile w momencie wprowadzenia samochodu do majątku firmy przysługiwało odliczenie podatku. Uwaga! Nawet jeśli przedsiębiorca odliczył tylko 50% VAT, to przy sprzedaży nalicza i odprowadza cały podatek od towarów i usług);
• Podwyższoną składkę zdrowotną, ponieważ sprzedaż samochodu będzie rodzić przychód przedsiębiorstwa (nie dotyczy firm na ryczałcie, gdzie wysokość składki zdrowotnej jest stała w granicach limitu przychodu);

Jak widać sprzedaż samochodu firmowego na fakturę VAT generuje bardzo wysokie koszty, które można obniżyć jedynie poprzez wykazanie kosztów uzyskania przychodu w miesiącu sprzedaży, np. z tytułu nabycia innego auta czy wzięcia samochodu w leasing z wysoką wpłatą inicjalną.

Wycofanie samochodu do majątku osobistego

Jeśli chcesz uniknąć konieczności sprzedaży auta na fakturę, to rozważ ten sposób optymalizacji podatkowej. Wycofanie środka trwałego do majątku osobistego przedsiębiorcy jest jak najbardziej możliwe i często praktykowane.

W tym celu należy sporządzić oświadczenie i przekazać je biuru rachunkowemu reprezentującemu Cię w kontaktach z urzędem skarbowym. W oświadczeniu określasz wartość rynkową pojazdu. Pamiętaj, że jeśli przy wprowadzeniu samochodu do ewidencji środków trwałych odliczyłeś VAT, to teraz trzeba będzie naliczyć podatek od towarów i usług (od wartości rynkowej auta) i odprowadzić go do US.

Ta metoda rzeczywiście pozwala sprzedać auto bez faktury, unikając tym samym i podatku dochodowego i składki zdrowotnej. Problem w tym, że taka sprzedaż może nastąpić dopiero po 6 latach, liczonych od roku następującego po roku wycofania samochodu do majątku osobistego przedsiębiorcy.

Jeśli zdecydujesz się sprzedać samochód wcześniej, to powstanie przychód i wynikające z tego konsekwencje podatkowe.

Darowizna samochodu przekazanego do majątku osobistego przedsiębiorcy

Coraz częściej praktykowanym fortelem (w pełni legalnym, takie jest stanowisko fiskusa) jest przekazanie samochodu wycofanego z działalności w darowiźnie. Przodują w tym przedsiębiorcy wykupujący auta z leasingu (po niekorzystnych zmianach wprowadzonych przepisami tzw. Polskiego Ładu), natomiast w ich ślady coraz chętniej idą przedsiębiorcy, którzy chcą pozbyć się auta kupionego za gotówkę i amortyzowanego w działalności.

Sposób jest bardzo prosty: wycofujesz samochód z ewidencji środków trwałych, przekazując go do majątku osobistego. Określasz wartość rynkową pojazdu, ewentualnie odprowadzasz VAT, a następnie podarowujesz samochód osobie z tzw. zerowej grupy podatkowej (np. żona w przypadku rozdzielności majątkowej, dzieci, jedno z rodziców).

Obdarowana osoba ma 6 miesięcy na zgłoszenie darowizny w urzędzie skarbowym, dzięki czemu uniknie podatku, o ile oczywiście jest z niego zwolniona na mocy przepisów (należy do wspomnianej zerowej grupy podatkowej).

Po co to wszystko? Otóż chodzi o to, że osoba, która otrzymała samochód w darowiźnie, może go bez przeszkód i BEZ PODATKU sprzedać na umowę kupna-sprzedaży. Wystarczy tylko odczekać 6 miesięcy liczonych od końca miesiąca, w którym dokonano darowizny.

Jest to zatem skuteczny sposób na zbycie samochodu firmowego bez konieczności wykazywania przychodu i ponoszenia konsekwencji podatkowych, często bardzo dotkliwych.

Podkreślmy, że metoda z darowizną jest doskonale znana organom skarbowym i nie budzi ich wątpliwości – o ile oczywiście przedsiębiorca nie przesadzi i nie zacznie nagle rozdawać swoim bliskim całej floty pojazdów firmowych. Dopóki nie ma podejrzenia ewidentnego, zaplanowanego, systemowego unikania opodatkowania, dopóty można korzystać z tego sposobu (choć podejrzewamy, że gdy zyska on masową popularność, to ustawodawca szybko pomyśli o zmianie przepisów).