Premia uznaniowa, nagroda a prowizja – czym się różnią te składniki wynagrodzenia za pracę?

Podstawą wynagrodzenia za pracę jest oczywiście pensja zasadnicza. W wielu firmach i na wielu stanowiskach standardem jest jednak jej uzupełnianie o dodatkowe składniki, takie jak prowizja, premia uznaniowa czy nagroda. Warto wiedzieć, że te formy wynagrodzenia nie są dokładnie tym samym i wypłaca się je na nieco innych zasadach, o czym więcej przeczytasz w naszym poradniku.

Czym jest premia uznaniowa?

Premia uznaniowa to świadczenie pieniężne, które pracodawca przyznaje według własnego uznania – na co zresztą wskazuje sama nazwa tego uposażenia. Premia nie jest stałym składnikiem wynagrodzenia – w większości firm wypłaca się ją okresowo, na przykład kwartalnie, ewentualnie miesięcznie, zgodnie z ustaleniami z pracodawcą. Podstawą do wypłaty premii zwykle jest zrealizowanie jakichś celów, ponadprzeciętne zaangażowanie, zrobienie wyraźnych postępów, istotne przysłużenie się firmie etc. Kryteria przyznawania premii uznaniowej są jednak subiektywne, dlatego może ona budzić mieszanie uczucia w zespole pracowników (oczywiście głównie wśród tych, którzy nie otrzymują premii).

Nagroda – czym różni się od premii?

Nagroda i premia uznaniowa mogą być traktowane jako synonimy, ponieważ rzeczywiście są to bardzo podobne rodzaje świadczeń pracowniczych. W przypadku nagrody częściej jednak mówimy o beneficie okazjonalnym, wypłacanym stosunkowo rzadko, na przykład przy okazji świąt, zakończenia ważnego projektu, firmowego jubileuszu itd.

Celem nadrzędnym nagrody jest docenienie i zmotywowanie pracowników. Stanowi ona oficjalne wyróżnienie i może być przyznana nie tylko za sukcesy zawodowe, ale też np. wieloletnią pracę czy chociażby 100% frekwencję (poza urlopem wypoczynkowym).

Prowizja – co to takiego?

Prowizja to część wynagrodzenia uzależniona od osiąganych wyników. Najczęściej jest wypłacana jako dodatek do pensji zasadniczej, pełniąc funkcję motywacyjną. Pracownik otrzymuje np. wynagrodzenie minimalne, natomiast resztę pensji wypracowuje w ramach prowizji, której wysokość może być np. procentem od wartości zawartych umów.

System prowizyjny najczęściej stosuje się w działach sprzedaży – pracuje tak gros handlowców, opiekunów klientów, ale też osoby z marketingu, czyli wszyscy, którzy są bezpośrednio zaangażowania w wygenerowanie obrotu, a dodatkowo można obiektywnie zweryfikować poziom ich wkładu w realizację celów biznesowych (np. przy pomocy wskaźników efektywności, liczby pozyskanych klientów, wartości kontraktów etc.).

Prowizja najczęściej stanowi gwarantowany składnik wynagrodzenia, choć jej wysokość nie musi być stała. Jest to kontrowersyjny system, ponieważ z jednej strony rzeczywiście może motywować do lepszej pracy, z drugiej jednak nie zapewnia tak potrzebnego poczucia bezpieczeństwa, może prowadzić do wypalenia zawodowego, stresu i problemów finansowych spowodowanych np. chorobą, urlopem wypoczynkowym czy opieką nad dzieckiem.