Czym jest zadatek?

Zadatek to forma częściowego wynagrodzenia, która została uregulowana w przepisach Kodeksu cywilnego – w odróżnieniu od zaliczki, z którą zadatek jest bardzo często mylony. Będąc przedsiębiorcą warto wiedzieć, czym dokładnie jest zadatek, jak go stosować i co się dzieje w momencie, gdy z jakiegoś powodu umowa między stronami nie zostaje zrealizowana. Wyjaśniamy to w naszym poradniku.

Zadatek – co to jest?

Zadatek to zastrzeżenie dodawane do umowy między stronami np. relacji biznesowej, zgodnie z którym zleceniodawca wypłaci zleceniobiorcy część zapłaty za wykonaną pracę czy dostarczony towar. Reszta należnej kwoty zostanie uregulowana po rozliczeniu się z wzajemnych zobowiązań.

Zadatek stosuje się nie tylko w biznesie. Przykładem może być prywatna sprzedaż nieruchomości. W zamyśle zadatek ma zabezpieczyć realizację świadczenia.

Zwrot zadatku

W określonych sytuacjach zadatek nie podlega zwrotowi, co istotnie odróżnia tę formę zabezpieczenia od zaliczki (zwracanej zawsze, gdy nie dochodzi do zrealizowania umowy). Zatrzymanie zadatku przez zleceniobiorcę jest jednak ściśle obwarowane przepisami prawa.

Niezrealizowanie umowy z winy zleceniobiorcy – co z zadatkiem?

Jeśli umowa nie zostanie zrealizowana z winy zleceniobiorcy, na przykład firmy budowlanej, to zadatek przepada na rzecz zleceniodawcy.

Niezrealizowanie umowy z winy zleceniodawcy – zadatek przepada, a może być gorzej

W tym przypadku mamy do czynienia z bardzo ciekawą sytuacją, w której zadatek nie tylko zostaje u zleceniobiorcy, ale też musi mu zostać zwrócony w podwójnej wysokości.

Przykładowo: masz firmę hydrauliczną, która ma wykonać instalację w domu klienta. Pobrałeś zadatek na poczet realizacji prac. Klient się jednak rozmyślił. W takiej sytuacji zadatek zostaje u Ciebie, a klient musi również przekazać drugą transzę w takiej samej wysokości (np. zadatek wyniósł 10 000 zł – klient zwraca 10 000 + 10 000 zł, czyli łącznie 20 000 zł).

Jak nie stracić zadatku?

Jedyną sytuacją, w której zadatek podlega zwrotowi na rzecz tego, kto go zapłacił, jest rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron. Wówczas można ustalić, że strony nie mają w stosunku do siebie żadnych roszczeń, rozliczają się z tego, co zostało już zapłacone i uznają umowę za niebyłą.