Jakie składki ZUS przedsiębiorca płaci za siebie?

Choć rządzący przekonują, że obciążenia podatkowe w Polsce są bardzo niskie na tle Europy, to fakty temu przeczą. Przedsiębiorcy (ale też zatrudnieni na etacie) odprowadzają szereg danin publiczno-prawnych, które sumarycznie dają naprawdę wysokie koszty podatkowe. Sztandarowym przykładem, szczególnie po zmianach w składce zdrowotnej, są składki ZUS, które za siebie opłaca każdy przedsiębiorca. Wielu jednak nie wie, za co tak naprawdę płaci, dlatego w naszym artykule omawiamy poszczególne składki. *

*W artykule nie uwzględniamy sytuacji, w której przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia w ramach „Ulgi na start”. Podajemy również pełne stawki, bez preferencji („Mały ZUS” i „Mały ZUS Plus”). Symulacje dotyczą przedsiębiorstw zatrudniających do 9 pracowników.

Ubezpieczenie społeczne

Składki na ubezpieczenie społeczne stanowią największą pozycję w całej tabeli kosztów z tytułu ubezpieczenia. Minimalna podstawa, od której liczy się składki w 2023 roku, wynosi 4161 zł. Przedsiębiorca opłaca składki:

• Emerytalną – 19,52% podstawy;
• Rentową – 8% podstawy;
• Na ubezpieczenie chorobowe (jest dobrowolna) – 2,45%;
• Na ubezpieczenie wypadkowe – tutaj wartość procentowa jest uzależniona od liczby osób ubezpieczonych (dla firm zatrudniających do 9 osób jest to 1,67% podstawy);

Do tego dochodzi składka na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy – łącznie 2,45% podstawy wymiaru. Tej składki nie opłacają przedsiębiorcy, którzy skończyli 60 lat (mężczyźni) lub 55 lat (kobiety).

Ważne!

Każdy przedsiębiorca może zadeklarować wyższą podstawę wymiaru składek. Jest to o tyle korzystne, że teoretycznie zapewni wyższe świadczenie emerytalne lub rentowe w przyszłości.

Sprawdźmy zatem, ile miesięcznie zapłaci za siebie przedsiębiorca, który zgłasza do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych. Oczywiście składka na ubezpieczenie wypadkowe nie dotyczy samozatrudnionych.

Do wyliczeń bierzemy minimalną podstawę wymiaru składek, czyli taką, jaką uwzględnia zdecydowana większość przedsiębiorców w Polsce.

• Składka emerytalna – 812,23 zł;
• Składka rentowa – 332,88 zł;
• Składka chorobowa – 101,94 zł;
• Składka wypadkowa (nie dotyczy samozatrudnionych) – 69,49 zł;
• Składka na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowych – 101,94 zł;

Łącznie przedsiębiorca, który zatrudnia do 9 osób i deklaruje minimalną podstawę wymiaru, zapłaci więc za siebie aż 1418,48 zł miesięcznie.

Na tym oczywiście nie koniec, ponieważ dochodzi nam jeszcze składka zdrowotna – a ta od momentu wprowadzenia tzw. „Polskiego Ładu” stanowi istotne obciążenie dla przedsiębiorców.

Ile wynosi składka zdrowotna?

Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej jest uzależniona od dwóch czynników:

1. Wybranej formy opodatkowania.
2. Wysokości osiąganych dochodów z tytułu działalności.

W przypadku przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej, składka wynosi aż 9% podstawy wymiaru, czyli osiągniętego dochodu.

Przedsiębiorcy na podatku liniowym płacą 4,9% dochodu z działalności.

Zapamiętaj:

Jeśli rozliczasz się według skali lub podatkiem liniowym, a w danym miesiącu Twój dochód będzie niższy od minimalnego wynagrodzenia, to zapłacisz składkę zdrowotną w wysokości 9% minimalnego wynagrodzenia.

Przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych płacą 9% zryczałtowanej podstawy. Ostateczna kwota jest uzależniona od osiąganych przychodów i wynosi:

1. Przychód do 60 tys. zł rocznie – 376,16 zł.
2. Przychód od 60 do 300 tys. zł – 626,93 zł.
3. Przychód powyżej 300 tys. zł – 1128,48 zł.

W przypadku przedsiębiorców na karcie podatkowej podstawą wymiaru jest minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku. W okresie od 1 lutego 2023 do 31 stycznia 2024 przedsiębiorca na karcie płaci więc 314,10 zł miesięcznie.

Składka zdrowotna może zatem drastycznie podwyższyć obciążenia działalności z tytułu różnego rodzaju danin publicznoprawnych – zwłaszcza, gdy przedsiębiorca deklaruje wysoki dochód (w przypadku małych firm przyczyną może być np. sprzedaż środka trwałego, co podnosi dochód przedsiębiorstwa, od którego nalicza się składkę zdrowotną).

Co gorsza, składki zdrowotnej albo nie można odliczyć od dochodu, albo jest to ograniczone kwotowo (w 2023 roku przedsiębiorcy na podatku liniowym mogą odliczyć do 10 200 zł zapłaconej składki).

Podsumowanie

Przy założeniu, że przedsiębiorca rozliczający się według skali podatkowej, osiągnął w danym miesiącu dochód w wysokości 10 000 zł, to łączna suma wszystkich zapłaconych przez niego (i tylko za siebie) składek na ZUS i NFZ zbliży się do 2500 zł.

To pokazuje, jak duża jest realna skala obciążeń działalności gospodarczej, zwłaszcza tej małej, jednoosobowej, i to pomimo tego, że formalnie opodatkowanie pracy rzeczywiście jest w naszym kraju stosunkowo niskie.