Mocznik, saletra a saletrzak – poznaj kluczowe różnice między popularnymi nawozami azotowymi

Nawozy azotowe stanowią fundament współczesnego rolnictwa. Azot to najważniejszy składnik pokarmowy roślin uprawnych, mający kluczowy wpływ na wielkość i jakość plonów. Producenci rolni najczęściej sięgają po trzy podstawowe formy nawozów azotowych: mocznik, saletrę amonową oraz saletrzak. Choć wszystkie zawierają spore ilości azotu, to jednak istotnie różnią się składem chemicznym, szybkością działania i właściwościami fizycznymi. Czas zatem je ze sobą porównać, co robimy w naszym artykule.

Mocznik

Mocznik to nawóz o największej zawartości azotu (aż 46% w formie amidowej), co czyni go wyjątkowo pożądanym preparatem do uzupełniania dużych niedoborów N. Mocznik jest stosunkowo niedrogi i powszechnie dostępny. Po aplikacji musi ulec przekształceniu w glebie do formy amonowej, a następnie azotanowej – w efekcie działa wolno, ale długotrwale.

Bezpośrednie porównanie z saletrą i saletrzakiem ujawnia, że mocznik nie jest tak dobrym wyborem do nawożenia interwencyjnego – dostępność przyswajalnej dla roślin formy azotu jest opóźniona. Wadą tego nawozu jest także podwyższone ryzyko strat azotu w wyniku ulatniania amoniaku, szczególnie przy powierzchniowym stosowaniu na suchą glebę.

Zalety:

• Wysoka koncentracja azotu;
• Uniwersalność zastosowania (przedsiewnie, pogłównie – w formie roztworu – dolistnie);
• Długie działanie.

Wady:

• Opóźnione działanie;
• Wrażliwość na warunki pogodowe;
• Wysokie ryzyko strat azotu (ograniczone poprzez dodatek inhibitora ureazy).

Saletra amonowa

Saletra amonowa to również bardzo popularny nawóz azotowy, charakteryzujący się wysoką koncentracją azotu. Zawiera 34% N w formie amonowej i azotanowej. Nawóz ten działa bardzo szybko – forma azotanowa jest natychmiast przyswajana przez rośliny. Jednocześnie zapewnia długą dostępność azotu, za co odpowiada forma amonowa. Nawóz jest też dobrze rozpuszczalny w wodzie, dzięki czemu może być stosowany dolistnie.

Zalety:

• Szybkie i efektywne działanie;
• Świetny wybór do nawożenia w niskich temperaturach;
• Wyraźnie zredukowane ryzyko strat azotu.

Wady:

• Ryzyko wypłukiwania azotanów (co szkodzi środowisku);
• Może ulegać zbryleniu przy długim przechowywaniu.

Saletrzak

Trzeci z „wielkiej trójki” nawozów azotowych. Oferuje najmniejszą koncentrację azotu (około 27%), dostarczanego zarówno w formie amonowej, jak i azotanowej. Dodatkowo w składzie nawozu znajdziemy cenne mikroelementy, jak wapń czy magnez, co czyni go bardziej wszechstronnym preparatem odżywczym.

Saletrzak zapewnia długotrwałe zasilanie gleby w azot, przyczyniając się również do poprawy jej właściwości (neutralizacji zakwaszenia). Jest przy tym bezpieczniejszy w przechowywaniu i transporcie niż saletra amonowa.

Zalety:

• Zbilansowany skład;
• Przyczynia się do poprawy struktury gleby (dzięki zawartości wapnia);
• Mniejsze ryzyko ulatniania azotu;
• Dobra granulacja i stabilność fizyczna.

Wady:

• Niższa koncentracja azotu niż w moczniku lub saletrze, co może oznaczać konieczność zwiększenia dawkowania;
• Mniej efektywny w szybkim dostarczeniu azotu w porównaniu z czystą saletrą amonową.

Zakup odpowiedniego nawozu azotowego powinien uwzględniać takie czynniki jak: termin aplikacji, warunki atmosferyczne, rodzaj uprawy, faza wegetacyjna roślin, struktura i pH gleby oraz względy ekonomiczne i logistyczne. Znając i rozumiejąc różnice między tymi nawozami, można o wiele łatwiej dopasować konkretny preparat do specyfiki i rzeczywistych potrzeb uprawy.